حرفه
پزشکی در طول تاریخ کهن ایران زمین همواره مورد تکریم و عنایت مردمان بوده
است و طبیبان از چنان جایگاه منیع و بلندی برخوردار بوده‌اند که به
گونه‌ای اعجاب انگیز پس ازاینکه دوران عالمان جامع الاطراف که بر علوم
مختلف از جمله طبابت سرآمد بودند؛ بسر آمد و دانش، مسیر تخصصی شدن در پیش
گرفت. این درمانگران یا اطبا بودند که میراث دار مسند " حکمت " شدند. به
عبارت دیگر لقب یا عنوان حکیم نه توسط شاهان و فرمانروایان بلکه به وسیله
مردم و نخبگان آنها به پزشکان اعطاء شد. و در سده‌های پس از آن این طبیبان
بودند که مظهر خردورزی، عقلانیت، ژرف‌اندیشی و در یک کلام "حکمت" شدند.
از سوی دیگر علوم پزشکی در دهه‌های اخیر، هم خود دچار تحولات بنیادین و
اساسی شده است و هم جوامع انسانی را تحت تاثیر عمیق خود قرار داده است. به
علاوه تحولی دیگر در حوزه نحوه ارائه خدمات سلامت نیز طب امروز را با پزشکی
دیروز متفاوت کرده است. پذیرفته‌شدن سلامت به عنوان یک حق، وظیفه نهادهای
مسؤول و حاکمیت‌های امروزی یا مدرن را برای ارائه این خدمات به دنبال دارد و
در عصر حاضر این وظیفه در کنار وظایف کلاسیک دولت‌ها مانند تامین امنیت،
جایگاهی تثبیت شده و غیرقابل مذاکره یافته و به تشکیل نظام‌های سلامت منجر
شده است. همه این عوامل گفتمان پزشکی امروز را گفتمانی پیچیده و دارای
جنبه‌ها و ابعاد متعدد اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی کرده است. از
این رو امروزه سؤالاتی که در گفتمان پزشکی ماهیت اجتماعی، فرهنگی و ارزشی
دارند هر روز بیشتر می‌شود. نگاهی دقیق به سیر تطور حرفه پزشکی از دوره
باستان تا امروز نشان می‌دهد که این حرفه پس از گذر از دالان‌های تو در توی
روزگار، امروز بیش از هر زمان دیگر درگیر سؤالات و معضلاتی است که در یک
عبارت کلی پاسخ و راه حل آنها را می‌توان در حوزه‌ای با عنوان " اخلاق
پزشکی" جستجو کرد. به عبارت دیگر در حالی‌که گذشته شاخص اصلی ارزیابی نظام
های سلامت در مواردی مانند افزایش امید به زندگی، میزان مرگ و میر نوزادان
یا مادران و مانند این‌ها جستجو می‌شد، امروزه در کنار این شاخص مواردی
مانند رعایت حقوق بیماران و عدالت در ارائه خدمات سلامت الویت بالاتری
یافته‌اند.از این رو سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران در دوره
جدید خود با انجام فعالیت‌هایی از جمله ارتقاء جایگاه حوزه اخلاق پزشکی با
مصوبه شورای عالی نظام پزشکی، تشکیل ستاد ترویج اخلاق پزشکی از میان
متخصصین این رشته، تشکیل شورای پیگیری از قصور پزشکی و ده‌ها فعالیت متنوع
دیگر تلاش کرده است، نقش فعال‌تری در راهبری اخلاقی جامعه پزشکی ایفا کند و
کوشش نماید تا حتی‌ا لمقدور مسائل و معضلات موجود را در درون حرفه بررسی و
بر حل آنها اقدام نماید. البته مبرهن است که ایجاد تغییرات اساسی نیازمند
همت همه ذی‌نفعان اصلی و تک تک اعضای حرفه مقدس پزشکی است و لزوم این کوشش
دائمی وقتی روشن‌تر می‌شود که اخیراً شاهد هجمه‌های متعددی به این جامعه
حرفه‌ای خدوم و بزرگ کشور بوده‌ایم .در این راستا مقرر گردیده چهارمین
کنگره سراسری اخلاق پزشکی کشور توسط سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران
و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولیان و ذی‌نفعان اصلی
حوزه سلامت برگزار گردد. بدون شک این کنگره فرصتی فراهم خواهد آورد که همه
ذی نفعان و علاقه‌مندان و اعضاء محترم حرفه بتوانند با مشارکت فعال در آن
به راهکارهای بهتری برای حل معضلات موجود بیاندیشند و فرصتی مغتنم برای
همدلی همه دلسوزان و دغدغه مندان سلامت جامعه فراهم کند. اینجانب از همه
اعضای جامعه پزشکی، دانشمندان، اساتید، علما و دانشجویان رشته‌های مرتبط
دعوت می‌کنم تا با تمام بضاعت علمی، فنی و حرفه‌ای خود در این همایش بزرگ
مشارکت نموده و موجبات غنای هرچه بیشتر آن را فراهم آورند. دکتر علیرضا زالی رییس کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایرانسازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی-یکشنبه ۲۶ مهر ۱۳۹۴
۱۳۹۴/۰۷/۲۷
