کمردرد مشکل و شکایت شایعی است که
بسیاری از افراد در طول زندگی با آن روبرو می‌شوند. آمارها نشان می‌دهد که
۸۰ درصد از افراد در دوران زندگی خود حداقل یک بار به علت کمردرد به پزشک
مراجعه کرده‌اند. اگرچه علت کمردرد در بسیاری از بیماران از طریق شکایت
بیمار، آزمون های بالینی و آزمایشگاهی و همچنین بخش تصویر برداری پزشکی
قابل شناسایی است، ولی به دلیل شایع بودن دردهای ناحیه کمر و عوامل مختلفی
که در ایجاد آن نقش دارند، تشخیص علت اصلی به وجود آورنده کمردرد مشکل است.
دکتر فرجود شکوهی، عضو فیزیوتراپیست شورایعالی نظام پزشکی و مشاور دانشگاه
علوم پزشکی گیلان در خصوص مشکلات کمردردهای مزمن با خبرنگار نظام پزشکی گفتگویی را
انجام داده است که در ذیل می خوانید.
**چرا بیماران با کمردردهای قدیمی و مزمن با وجود مراجعات مکرر جهت درمان
کمتر جواب می گیرند؟
کهنه و مزمن شدن کمردرد به عواملی مانند: اختلالات روحی، نارضایتی از شغل،
طولانی شدن مدت درد، دردهای ارجاعی (ریفرال)، سابقه کمردرد، میزان ناتوانی بیمار، استفاده
از کفش نامناسب و غیره بستگی دارد. با وجود اینکه عوامل روحی در بیماران مبتلا به کمردرد
مزمن تاثیر بسیار مهمی دارد، نقش عوامل بیومکانیکی نیز نباید نادیده گرفته شود. عوامل
روحی شامل نگرش و باورهای بیمار نسبت به درد یا میزان ترس بیمار از درد و حرکت، استرس،
افسردگی، رضایت شغلی، اعتماد به نفس و عزت نفس و از عوامل بیومکانیک می توان به قدرت،
تحمل و انعطاف پذیری عضلات، میزان ثبات ستون فقرات و عوامل نوروفیزیولوژیک اشاره
کرد.
**چه متخصصینی در رفع و بهبود علائم کمر درد دخیل هستند؟
همه متخصصین مربوطه (بخصوص فیزیوتراپیست ها که اطلاعات کافی در این زمینه
دارند)، باید موانع بهبود و وضعیت بیمار را به خوبی شناسایی و در رفع آنها استراتژی
مناسب را اتخاذ کنند.
**چرا کمردرد در برخی افراد کهنه
و مزمن می شود در حالیکه برخی دیگر بهبود می یابد؟
چرخه معیوبی بین اعتقادات و ترس بیمار به علائم و فعالیت وجود دارد که موجب
می شود به سوی راهکاری برای رفع علائم ، محدود کردن فعالیت و افسردگی هدایت شود که
به نوبه خود منجر به کم تحرکی گردیده و در نهایت احساس بیماری تشدید می شود. عوامل
اجتماعی روانی (افسردگی و اضطراب و...) در مزمن شدن کمردرد و نیز در موثر نبودن درمانها
نقش مهمی دارند. ترس از درد یکی از عوامل مهم اجتماعی روانی موثر درمیزان ناتوانی در
مبتلایان به کمردرد مزمن است.
**افراد با بیماری کمردرد
مزمن بهبود می یابند؟
بله. افراد مبتلا به کمردرد مزمن می توانند با آموزش و تمرین شامل بروشورو
کتاب آموزشی، برگزاری جلسات درمانی، کلاس های آموزشی کمردرد و تکنیک های رفتاردرمانی
زیر نظر متخصصین فیزیوتراپی بهبود یابند. البته باید گفت کلاس های آموزشی شامل یک برنامه
آموزشی و تمرین های تخصصی درمانی در خصوص کمردرد که به صورت گروهی و تحت نظارت متخصص
فیزیوتراپی ارائه می شود، است و در رفتاردرمانی نیز از می توان از برنامه درمانی ترکیبی
که در آن تاکید بر از بین بردن نگرش و رفتار منفی بیمار و جایگزین کردن آنها با افکار
و رفتارهای مثبت است، استفاده کرد.
**ترس از درد در کمردردهای مزمن چه میزان بهبود آن ها را تحت تاثیر قرار
می دهد؟
در مبتلایان به کمردرد مزمن میزان بالای ترس از درد تعیین کننده میزان ناتوانی
این افراد است. ترس از درد شرایطی است که بیمار نسبت به انجام حرکت و فعالیت، ترس بیش
از حد دارد که منجر به احساس آسیب پذیری بیمار شده و از فعالیت هایی که همراه با افزایش درد یا آسیب است،
پرهیز می کنند. در این زمینه برنامه های رفتار درمانی و کلاس های آموزشی در کاهش ناتوانی
ناشی از ترس از درد موثر است و ترس از درد مهمترین عامل عدم موفقیت درمان بیماران مبتلا
به کمردرد است. توصیه می شود جهت مشاوره و شروع به درمان کمردرد های قدیمی خود به نزدیک
ترین کلینیک فیزیوتراپی محل سکونت خود مراجعه کنید.
سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی -یکشنبه ۲۹ شهریور ۱۳۹۴
