دکتر خویی، با تاکید بر اینکه بخش
مهمی از مشکلات نظام سلامت که طبیعتا نظام دارویی هم جزئی از آن به شمار
می رود، ریشه در تجاری شدن طب در سده اخیر دارد، خاطرنشان کرد: طبیعتا وقتی
طب، از طب حکمت سالار و معنویت گرا به طب تجاری حرکت و تغییر می کند،
تبعات منفی و پیامدهای گریزناپذیر خود را چون ترویج مصرف همراه خود می
آورد.
دکتر سید حمید خوئی عضو داروساز هیات مدیره نظام
پزشکی تهران بزرگ، در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار نظام پزشکی، بزرگترین پارادوکس در
طب تجاری را از یک طرف اقتصاد مقاومتی در رئوس سیاست های کلی نظام سلامت ابلاغی
مقام معظم رهبری (که یکی از بند های آن جلوگیری از مصرف القایی است) عنوان کرد و
افزود: این در حالی است که تجارت یعنی القای مصرف. نمی شود تجارت باشد اما القای
مصرف نباشد و دیگری طب مبتنی بر حکمت است
که این دو را از یکدیگر مجزا می کند.
وی با
تاکید بر اینکه وقتی طب تجاری شود، از حکمت مداری و حکمت سالاری فاصله می گیرد،
افزود: آن وقت است که در صورت اصلاح هر قسمت، قسمتی دیگر تخریب می شود. به طور
مثال در دولت دهم، به عنوان یک جریان ظاهرا پوپولیستی یا خیرخواهانه دویست قلم
دارو به لیست داروهای تحت پوشش بیمه اضافه شد اما هیچ کس فکر تامین منابع این
هزینه های جدید را نکرد.
به
گفته خوئی تمام افرادی که در این نظام، عرضه خدمت می کنند، به نحوی با نظام مصرف
مرتبط شده و ذی نفع می شوند لذا فرد تولید
کننده با تولید بیشتر ، فرد وارد کننده، با واردات بیشتر و پزشکی که تجویز
می کند، گاهی مجبور به تجویز بیشتر داروها برای دست یابی به سود بیشتر می شود که
درست بر خلاف نگاه حکمت سالار به طب است.
*
هدف طب تجاری مصرف بیشتر کالا و خدمات است
وی با
اشاره به جمله معروف بوعلی سینا علی رغم گذشت هزار سال از آن، خاطرنشان کرد: "پزشک حاذق و ماهر
کسی است که بیمار خود را حتی المکان بدون دارو درمان کند و اگر نیاز به دارو بود با یک داروی
بسیط و مرکب وی را معالجه کند" به این معنا که در طب حکمت سالار هدف و معیار اول، سلامتی بیمار اما در طب
تجاری هدف خواسته یا ناخواسته، دانسته یا نادانسته، به مصرف بیشتر کالا و خدمات
تبدیل می شود.
نایب
رئیس دوم شورای عالی نظام پزشکی در خصوص نقش بیمه ها در صنعت داروسازی، خاطرنشان
کرد: با سیستمی معیوب روبرو هستیم که در این سیستم انصاف نیست انگشت اتهام را به
یک جزء یا بخشی از این سیستم نشانه
بگیریم. در سیستم معیوب، نظام سیاست گذاری ، تصمیم سازی، بیمه، تولید و .. معیوب
است و نمی تواند بخشی عاری از این عیب در سیستم باشد.
وی
ادامه داد: متاسفانه بدون اینکه فونداسیون های بیمه به لحاظ اقتصادی تقویت شود، آن
ها را در مرز زمین گیر شدن قرار داده اند و هیچ تعادلی میان ظرفیت های اقتصادی،
اجتماعی و ملی کشور و تامین انتظارات مردم و جامعه پزشکی برقرار نکرده اند و عملا
در زمینه دارو این اتفاق افتاد و ادامه هم خواهد داشت.
خوئی
با تاکید بر اینکه منظور از کالا به طور مشخص دارو نیست، ابراز داشت: متاسفانه این
وضعیت فرهنگ جامعه را نیز تحت تاثیر قرار داده
چرا که اگر امروز به عنوان یک بیمار به پزشک مراجعه کنید و پزشک پس از
معاینه دقیق، تشخیص سلامت شما را داده و دارویی را تجویز نکند، قاعدتا آن شکل
طبابت دل چسب شما نیست. .
*
ترویج فرهنگ اجتماعی بر حسب طب تجاری
وی با
گلایه از ترویج فرهنگ اجتماعی بر حسب طب تجاری، اذعان داشت: هر چه تعداد اقلام
دارویی در نسخه بیشتر باشد، قاعدتا پزشک نمره بهتر و امتیاز بالاتری را از نظر
بیمار کسب خواهد کرد در حالی که اگر پزشک سلامت فرد را تایید کند، بیمار باید از
این بابت خوشحال باشد.
عضو
هیات علمی دانشکده داروسازی دانشکده علوم پزشکی تهران با انتقاد از اینکه چنین
نظامی موجب تحت تاثیر قراردادن تعاملات جامعه پزشکی با مردم و روابط میان جامعه
پزشکی و فرهنگ اجتماعی را به طور جدی به لحاظ کیفی و کمی تحت تاثیر قرار می دهد،
گفت: طبیعتا تغییر این نظام، برنامه دراز مدت منسجم ملی را می طلبد که شاید
بیشترین بار آن بر دوش دانشگاه ها باشد تا سیستم گزینش دانشجوی پزشکی یا آموزش را
بر مبنای حکمت سالاری یا حرفه گرایی تغییر دهند.
سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی-چهارشنبه ۰۷ بهمن ۱۳۹۴
